شرح دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه دعای برای اولاد و اصول تربیتی فرزند _ بخش چهاردهم

شرح دعای بیست و پنجم صحیفه سجادیه دعای برای اولاد و اصول تربیتی فرزند
از حجه الاسلام والمسلمین موسوی مطلق
انتشار در روزنامه عصر ایرانیان
پنجشنبه 21 بهمن ۱۴۰۰ شماره 3489

بسم الله الرحمن الرحیم
 وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِيَاءَ بُصَرَاءَ …
و آنان را نیکوکار، پرهیزکار، بصیر…قرار بده.
بصیرت در لغت از ماده «بصر» و جمع آن «بصائر» و معنای آن  «دلیل، حجت، برهان و بینایی دل» است. و بعضی دیگر آن را «شاهد و گواه» و نور نیز معنی کرده اند،البته  بصیر به معنای بینائی ظاهری چشم نیز بکار برده می شود چنانچه در قضیه فرستادن پیراهن یوسف به محضر حضرت یعقوب علیهما السلام به عنوان بینا شدن چشم ظاهر بکار رفته است. در واقع هم به معنای چشم ظاهر و هم به معنای  چشم باطن  می باشد.
بصیرت چون به معنای برهان نیز امده پس به انسان جدائی راه را از چاه یاد می دهد. موضوع بصیر ۴۲مرتبه در قرآن شریف آمده و یکی از اسماء حسنای الهی است.
اینکه صفت بصیرت بعد از تقوا امده است به این علت است که تقوا عامل بصیرت است چنانچه در ایه شریفه ۲۰۱از سوره مبارکه اعراب امده است: إِنَّ اَّلذِینَ اَّتقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّیطَانِ تَذَکَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُون.
مسلماً کسانی که [نسبت به گناهان، معاصی و آلودگی های ظاهری وباطنی] تقوا ورزیده اند، هرگاه وسوسه هایی از سوی شیطان به آنان رسد [خدا و قیامت را] یاد کنند، پس بی درنگ بینا شوند [و از دام وسوسه هایش نجات یابند.]

از جمله عواملی که سبب بصیرت انسان می شود ذکر خدا و همنشینی با علماست ،امیرالمومنین سلام الله علیه در غررالحکم فرموده است:
من ذکر الله استبصره؛ هرکسی به یاد خدا باشد، بینایی و بصیرت  پیدا می کند.

«جاور العلماء تستبصر»؛همنشین دانشمندان باش تا به بصیرت دست  بیابید.
فرزندی که از کودکی با یاد خدا و همنشینی با دانشمندان رشدونمو پیدا کند دارای بصیرت می گردد، فرزند دارای بصیرت عقاب دست والدین و آرامش قلب آنان است.
فرزند بی بصیرت همه ی زحمات پدر و مادر را به باد داده و موجبات رنجش والدین را فراهم می کنند.
مرحوم علامه مصباح یزدی عوامل ذیل را راهکارهایی برای تقویت و ارتقاء بصیرت می دانستند:
تقویت اعتقادات و باورهای دینی؛
تشخیص صحیح و دقیق حق و باطل؛
حرکت در مسیر حق و حقیقت؛
درك درست موقعیت‌ و وظیفه‌شناسی؛
و‌ نکته مهم این که آموزش بصیرت به کودکان را باید از دوران کودکی با مهارت های خاص خود آغاز کرد؛ این که میبینیم گاهی افرادی دارای مسئولیت می شوند و یا در اجتماع صاحب نفوذ می گردند ولکن در بزنگاهها آن بصیرت لازم را ندارند علت آن این است که درست تربیت نشده اند و گاه با بی بصیرتی خود به دنبال جریانی می روند که سبب گمراهی دیگران نیز می شوند.

منبع