مصاحبه خبرگزاری ایکنا با حجت الاسلام موسوی مطلق: دین‌گریزی، محصول عدم معرفی حقیقی دین است

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسوی مطلق، استاد حوزه علمیه و پژوهشگر دینی در گفت‌وگویی؛ در پاسخ به این پرسش که شایع‌ترین و مخرب‌ترین ناهنجاری‌هایی که جامعه ما امروز گریبان‌گیر آن است کدامند، اظهار کرد: آنچه که مسلم است شایع‌ترین و مخرب‌ترین ناهنجاری حوزه فرهنگ، بد معرفی کردن دین است که اولین و کاری‌ترین ضربه به پیکره دین از طریق این عامل زده می‌شود. دشمن همواره از به وجود آمدن یک جریان حق جلوگیری می‌کند و اگر موفق نشد، در آن جریان انحراف ایجاد و سعی می‌کند آن معارف بد معرفی شود.

وی ادامه داد: پیش از به وجود آمدن اسلام، یهود همه همت خود را گذاشت تا اسلام و پیغمبری نباشد، لذا طرح ترور پیامبر(ص) را کشیدند، چرا که در کتب آسمانی این خبر به آن‌ها رسیده بود که پیامبر موعود خواهد آمد و پیشگویان هم این رخداد را خبر داده بودند. اما وقتی نبی مکرم اسلام(ص) متولد و کار از دستشان خارج شد، به دنبال انحراف دین رفتند. امروز نیز یکی از عوامل دین‌گریزی جامعه همین است و دین به معنای حقیقی و واقعی با تمام ظرافت‌های آن معرفی نمی‌شود. در این حال، جوان هم می‌بیند که اگر دین این است که به آن‌ها معرفی شده، پس جذابیت لازم را ندارد و پیرو آن نخواهد بود.

این پژوهشگر دینی یادآور شد: لازم است دین را دین شناسان و اسلام را اسلام شناسان معرفی کنند و کسانی که در مناصب حکومتی هستند تمام همت خود را صرف این مسئله کنند. چون علَم با نام اسلام بلند شده، لذا هر نقیصه‌ای هم وجود داشته باشد اذهان به سمت دین می‌رود. اگر خدمتی کنند خدمت به دین و اگر خیانتی هم بکنند خیانت به دین است.

وی افزود: اگر دین با تمام زوایای آن به درستی معرفی شود و مردم مقید به اجرای دستورات آن باشند، جاذبه خوبی برای آمدن حضرت حجت(عج) فراهم می‌شود. برای تبلیغ اسلام بین غیر مسلمانان و یا افرادی که در کشوری مسلمان به دنیا آمده‌اند، اما از محدوده دین بیرون هستند توجه دادن به دین با تمام ظرایف می‌تواند موثر باشد.

توجه به کرامت انسانی در اسلام بیش از هر امر دیگری است

حجت‌الاسلام موسوی مطلق خاطرنشان کرد: در روایات داریم که اگر فردی سخنی گفت و عملی از او سر زد، حتی اگر ۵۰ نفر هم آمدند و شهادت دادند که ما دیدیم و شنیدیم، اما خود آن شخص گفت من نبودم و چنین حرفی نزدم، شهادت باقی افراد تاثیری ندارد؛ در واقع گوش و چشم ۵۰ نفر را تکذیب کن و حرف برادرت را گوش کن، در غیر این صورت تنها به برخی شایعات و تخریب بعضی افراد دامن زده‌ایم. اگر دو نفر عمل منافی عفت را مشاهده کردند و بعد آمدند گفتند، قرآن در آیه ۴ سوره نور می‌فرماید: «وَالَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَهِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَهً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَهً أَبَدًا وَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»، شاهدان باید ۴ نفر باشند و شهادت کمتر از این تعداد نقر در هیچ محکمه‌ای پذیرفته نیست و از عدالت خارج‌اند و باید توبه کنند. قرآن به این‌ها می‌گوید فاسق نه به آن کسی که عملی را انجام داده است.

وی گفت: یکی از بداخلاقی‌ها در اجتماع مسلمین همین تهمت‌ها است و شایع‌ترین مخرب‌های فکری و فرهنگی که جوانان درگیر آن هستند؛ عدم شناخت درست حقیقت دین است که موجب می‌شود از آن فرار کنند. آبروی اشخاص آن‌ قدر برای دین مهم است که به کرامت انسانی بیش از همه اهمیت می‌دهد.لزوم آسیب شناسی فعالیت‌های فرهنگی و متولیان این عرصه پس از ۴۰ سالوی با اشاره به وظیفه‌ای که متولیان معرفی حقیقت دین در جامعه بر عهده دارند، ادامه داد: یکی از مشکلات ما این است که متولیان و عهده‌داران این عرصه متفرق و با اندیشه‌ها و گرایش‌های متفاوت‌اند. صحبت از دین که می‌شود همه متخصص می‌شوند و به خود اجازه می‌دهند در این مورد اظهارنظر کنند. در حالی‌که این مسئله حوزه‌ای اختصاصی است و باید اهل آن نظر بدهند. کسانی که متولیان امور دینی و فرهنگی هستند که منظور فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی است، باید پاسخگو باشند که در این عرصه چه کار کرده‌اند.موسوی مطلق اظهار کرد: حوزه علمیه یکی از همین نهاد‌ها و متولی اصلی این عرصه و رسالت اصلی او همین است. این نهاد باید پاسخگو باشد که در هجمه‌های متعدد علیه دین چطور ایستاده و چه اقداماتی انجام داده است. لازم است آماری را عرض کنم، ممکن است به روز هم نباشد و آن اینکه عربستان سه میلیون طلبه وهابی دارد و پاکستان پنج میلیون که تامین هم هستند و در شهر‌ها و کشور‌های مختلف به تبلیغ می‌پردازند. در ایران مجموع کسانی که در حوزه‌های علمیه مشغول‌اند، در حدود ۲۳۰ هزار نفر است. ۲۵ تا ۳۰ هزار نفر آن‌ها اهل سنت هستند که تحت مدیریت حوزه علمیه قم تحصیل می‌کنند. این رقم در برابر جمعیتی است که در کشور داریم. باید بررسی شود چه تعداد از این افراد فعال هستند و چه میزان در کار‌های فرهنگی و در حوزه تبلیغ دین فعالیت دارند. اگر چه در مقایسه حوزه کنونی با حوزه سابق رشد تحصیلی و آثاری که امروز خلق می‌شود با توجه به تمام هجمه‌های دشمن، نسبت به گذشته رشد خوبی داشته است.این پژوهشگر دینی یادآور شد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیگر نهاد متولی این عرصه است که باید پاسخگو باشد. در دولت‌های مختلف دست آخر متوجه نشدیم این وزارتخانه اسلامی بودنش کجاست؟ فرهنگی که دنبال آن هستند چیست؟ در بعضی مواقع این نام زیبنده این وزارتخانه نبوده است. سازمان تبلیغات این مجموعه به طور مشخص عهده‌دار بخش اعظمی از این مسئولیت است.وی با تاکید بر اینکه در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی نیازمند آسیب‌شناسی فعالیت‌های متولیان فرهنگ هستیم، گفت: در این مسئله از نظر قوانین مشکلی نداریم، مشکل ما در اجرا است. در حال حاضر هیچ نهادی متولی این آسیب شناسی نیست. باید هم‌اندیشی صورت گیرد که آیا مجلس باید ورود کند و یا فرهیختگان دانشگاهی و حوزه علمیه در این عرصه باید اقدامی انجام دهند. از یک جایی باید کار آغاز شود.پدیده دین گریزی در جامعه و بحران جلوه‌ دادن آن از سوی بیگانگان؛ این را قبول ندارموی در پاسخ به این پرسش که ناهنجاری‌ها چه پیامد‌هایی برای جامعه خواهد داشت؟ اظهار کرد: اولین اثر و پیامد آن ریزش است. وقتی نیرو‌ها و جوانان ریزش پیدا کردند به سراشیبی سقوط می‌رسیم، اگر چه بوق‌های تبلیغاتی در دنیا این را سر می‌دهند که پدیده دین‌گریزی در کشور تبدیل به یک بحران شده است، اما این را قبول ندارم. دلیل آن‌ها از تبلیغات سوء این است که گرایش مردم دنیا به اسلام روز به روز در حال افزایش است و آن‌ها این را نمی‌خواهند.حجت‌الاسلام موسوی مطلق گفت: اگر دین را امری ظاهری بینیم و آن را به یک پوشش و سیمای خاصی و یا مکان خاصی محدود کنیم، آمار‌ها به گونه دیگری خواهد بود و دایره افراد دین‌دار کمتر می‌شود. اما اگر دین را مجموعه‌ای از قوانین بدانیم و تاکید بر این بحث باشد، علاقه‌مندی جوانان و مردم به دین فوق‌العاده خواهد بود.وی با اشاره به اینکه اگر مشکلی هم به وجود می‌آید ربط مستقیمی به دین ندارد، افزود: مسئولان کار‌هایی می‌کنند که نتیجه آن اقدامات، واکنش‌هایی می‌شود که ظاهر آن این است که به دین برمی‌گردد. درست است مردم از وضع اقتصادی و معیشتی گله‌مند هستند و از تبعیض‌هایی که صورت می‌گیرد نگران‌اند، اما دیگران فکر نکنند این‌ها با اسلام مشکل دارند و از دین افتادند در حالی‌که این‌گونه نیست. گله‌مندی‌ها و تبعیض‌ها و اخباری که در رسانه‌ها و فضای مجازی پخش می‌شود نباید با سیاه‌نمایی همراه شود و ضرر آن به اسلام و انقلاب برگردد، بعضی ناخودآگاه در زمین دشمن کار می‌کنند.وی ادامه داد: منکر نابسامانی‌ها و مشکلاتی که امروز گریبان کشور را گرفته نیستیم، اما می‌گوییم طوری عمل نکنند که خدماتی که در انقلاب صورت گرفته نادیده گرفته شود. دشمن روی همین‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. مثلا می‌روند از یک ویرانه در استانی محروم «لایو» می‌گذارند و پیام مستقیم از آنجا ارسال می‌کنند، اما نمی‌دانند خود این پیغامی است مبنی بر اینکه امکانات تا آنجا رفته است. تا ۴۰ سال پیش اغلب روستا‌ها راه ارتباطی هم نداشتند.موسوی مطلق افزود: انتشار دائمی اخباری که صدق و کذب آن مشخص نیست باعث می‌شود دشمنان بگویند شما به کجای انقلابتان می‌نازید؟ خودتان هم می‌گویید فساد همه جا را گرفته است. بله فساد وجود دارد، اما به تعبیر رهبری این فساد سیستماتیک نیست. گاهی مطرح کردن همین اخبار آسیب‌هایی را به دنبال دارد.به گفته حجت‌الاسلام موسوی مطلق، بسیاری از متولیان فرهنگی و بعضا مسئولان این حوزه، فرهنگ را پوششی برای کار‌های خود قرار داده‌اند. شاید هم دین را درست نمی‌شناسند یا فرهنگ را و یا اینکه نه، واقعا این عرصه را پوشش فعالیت‌های دیگر خود قرار داده‌اند. برخی هم که اعتقادی به اسلام و انقلاب ندارند. با اینکه طبق نظر رهبری جایز نیست این افراد مسئولیتی بگیرند.دشمن از اسلامی که تنها سلسله مناسک است هراسی نداردوی در پاسخ به این پرسش که دین‌داری و گرایش به آن در جامعه را در آستانه چهل سالگی انقلاب چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا این وضعیت رو به بالغ شدن رفته یا در گذر زمان ذوب شده است؟ گفت: پیشرفت‌ها را بالا و فوق‌العاده می‌دانم. دشمن از اسلامی که سلسله مناسک را معرفی می‌کند، هراسی ندارد. امروز می‌بینیم دشمن تمام‌ قد برای مبارزه با اسلام و انقلاب جلو می‌آید، علت این است که انقلاب اسلامی روح واقعی اسلام را زنده کرد که با روح جهاد و مبارزه توام بود و آن را به حقیقت خود برگرداند. این احساس خطر و قدرتی که برای مقابله با آن جلو آمدند نشان از پیشرفت اسلام و انقلاب دارد.موسوی مطلق یادآور شد: اگر چه تبلیغات هم در نامطلوب جلوه دادن دین‌داری جامعه بی‌اثر نبوده و ممکن است عده‌ای بگویند چنین نیست، ولی وقتی با لایه‌های مختلف مردم ارتباط می‌گیرید دین جزئی از زندگی عموم مردم است. ناهنجاری‌هایی هم که به وجود می‌آید، باید دید حاصل کدام یک از عوامل اقتصادی، اجتماعی و یا خانوادگی بوده که منجر به بروز آن‌ها شده است.عدم تساوی قول و عمل، موانعی در گسترش مفاهیم دینی ایجاد کرده استحجت‌الاسلام موسوی مطلق در پاسخ به این پرسش که برای شناساندن درست دین، چه روش‌ها، ابزار و یا سازوکاری را می‌توان به کار بست؟ یادآور شد: رجعت به خود قرآن و عترت (ع) بهترین سازوکار است. اگر مردم مفاهیم قرآن را خوب فراگیرند و بدانند سعادت در گرو عمل به قرآن و سفارشات امامان معصوم (ع) است و سپس افرادی که عهده‌دار امور هستند در عمل خود اسلام را معرفی کنند؛ «کونوا دُعاهً لِلنّاسِ بِغَیرِ ألسِنَتِکُم» مفاهیم اساسی دین به درستی به جامعه منتقل خواهد شد.وی یکی از علل اصلی مشکلات امروز را عدم تساوی بین عمل و سخن دانست و گفت: اگر این تساوی به وجود بیاید کسانی که به سمت اسلام گرویده‌اند رشد پیدا می‌کنند. آن‌هایی هم که می‌خواهند به این سمت بیایند با سرعت بیشتری به اسلام گرایش پیدا می‌کنند. اما تساوی قول و عمل متاسفانه گاهی مانع می‌شود. البته این تنها بین مسئولین نیست، در بین مردم هم این عدم تساوی دیده می‌شود.موسوی مطلق افزود: حضرت امیر(ع) در خطبه قاصعه می‌فرمایند: از ابلیس تبعیت نکنید. شما اگر طالب دنیا هم هستید، راه آن تبعیت از ابلیس نیست، دید شما دید مادی است و می‌خواهید در دنیا پیشرفت کنید. امروز هم یک عده‌ای می‌خواهند نیاز مادی آن‌ها برطرف شود، در حالی که راه آن پیروی از شیطان نیست. اخیرا این احتکار‌هایی که صورت گرفت، همه‌اش تقصیر دولت نیست. بخشی از تقصیر‌ها گردن مردم بود که یا جنسی را داشتند و نمی‌فروختند و یا با قیمت‌های چند برابر بیش از قیمت خرید خود عرضه می‌کردند. پس انصاف و صدق در بازار مسلمین کجا رفته؟  وقتی دارو را که ربط مستقیم به جان مردم دارد احتکار می‌کنند بقیه امور که جای خود دارد.