شرح دعای ششم صحیفه سجادیه _ شماره ۴۹۸ جلسه ۱

شرح دعای ششم صحیفه سجادیه از حجه الاسلام والمسلمین موسوی مطلق
انتشار در روزنامه عصر ایرانیان

چهارشنبه 13 دی 1402 شماره 4016

جلسه 1

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ: دعای امام سجاد علیه السلام به وقت صبح و شام، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَ اللَّیلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ وَ مَیزَ بَینَهُمَا بِقُدْرَتِهِ وَ جَعَلَ لِکلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً وَ أَمَداً مَمْدُوداً، یولِجُ کلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِی صَاحِبِهِ، وَ یولِجُ صَاحِبَهُ فِیهِ بِتَقْدِیرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِیمَا یغْذُوهُمْ بِهِ وَ ینْشِئُهُمْ عَلَیهِ؛ سپاس خدای را که به نیروی خود شب و روز را آفرید، و به قدرتش میان آن دو تفاوت قرار داد، و برای هر یک حدّی محدود و زمانی مشخص نهاد، هر یک را درون دیگری فرو بَرَد و برون آرد (از یکی بکاهد و به دیگری بیفزاید)، و با این نظمِ دقیق روزی بندگان و نشو و نمای آنان را تأمین فرماید. نکات مهم در این فراز عبارتند از: ۱. از جمله دلایل حمد پروردگار خلق شب و روز است، چرا که در شب و‌روز اسرار زیادی نهفته شده است، ممکن است کسی به آیات کثیری که پیرامون شب و روز که در قرآن آمده مراجعه کند و‌تدبر نماید و بخشی از آن اسرار را درک کند پس اولین قدم تأمل در این آیات است و قدم دوم تطبیق یافته‌های دانشمندان بر ایات و‌ادعیه ای که پیرامون شب و روز است و قدم سوم سکوت‌های طولانی و‌متفکرانه در شب و روز و قدم چهارم انجام بعضی از عبادات مانند نوافل ذکر یونسیه. ۲. در دعاها و‌آیات شب عموماًمقدم بر روز است. شاید یک دلیل آن تقدم خلقت باشد و یا اینکه تعداد آیاتی که لیل دارد بیشتر است به این جهت تقدم دارد بیش از هفتاد مرتبه شب و بیش از پنجاه مرتبه روز امده است، و یا اینکه چون شب برای ارامش است مقدم است چراکه ارامش برای خلق مقدم بر تلاش است و‌تلاش نیز برای آرامش است، ۳. خلقت شب و روز از مظاهر قدرت خداست، بسیاری از آیات الهی اختصاص به نشانه‌های خداوند دارد و بعضی از مخلوقات علاوه بر این که نشانه خدا هستند نشانه عظمت او نیز محسوب می‌شود. ۴. تفاوت‌های شب و روز نیز از مظاهر قدرت خداست. از جمله آن در سوره مبارکه اسرا ایه شریفه ۱۲ امده است: ما شب و روز را دو نشانه [قدرت و حکمت خود] قرار دادیم؛ پس شب را بی نور نمودیم و روز را روشن ساختیم، تا [در آن] روزی و رزقی را از پروردگارتان بطلبید و برای اینکه شماره سال‌ها و حساب [اوقات و زمان‌ها] را بدانید، و هر چیزی را [که نسبت به دنیا و دینتان و تربیت و کمالتان نیازمند به آن هستید] به روشنی و به طور کامل بیان کردیم. ۵. هر کدام حد و مرز مشخص دارند. ۶. ورود در درون یکدیگر؛ اشاره به بعضی از آیات از جمله سوره مبارکه فاطر ایه شریفه ۱۳ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ ۷. خواص نظم دقیق حاکم بر شب و روز عبارت است از: الف: رزق و روزی بندگان ب: رشد و نمو آنان.

منبع