شرح دعای یازدهم صحیفه سجادیه _ شماره ۵۷۹ جلسه ۷

شرح دعای یازدهم صحیفه سجادیه از حجه الاسلام والمسلمین موسوی مطلق
انتشار در روزنامه عصر ایرانیان

سه شنبه 1 خرداد 1403 شماره 4116

جلسه 7
بسم الله الرحمن الرحیم
حَتَّی ینْصَرِفَ عَنَّا کتَّابُ السَّیئَاتِ بِصَحِیفَةٍ خَالِیةٍ مِنْ ذِکرِ سَیئَاتِنَا، وَ یتَوَلَّی کتَّابُ الْحَسَنَاتِ عَنَّا مَسْرُورِینَ بِمَا کتَبُوا مِنْ حَسَنَاتِنَا
تا اینکه نویسندگان اعمال بد ما با کتاب خالی و دست خالی از نبود بدی های ما بر گردند و همچنین نویسندگان خوبی های ما خوشحال و مسرور از نوشتن خوبی های ما به سمت تو برگردند.
 در این فراز نتیجه فراغت بنده خداوند بیان شده است و آن اشاره به فرشتگان مامور نوشتن اعمال خصوصا عتیدو رقیب است .
عتید و رقیب در ایه شریفه امده : است: ﴿إِذْ يَتَلَقَّی الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَ عَنِ الشِّمَالِ قَعِيد﴾  ﴿ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَيْه ‌رَقيبٌ عَتيدٌ﴾
حضرت استاد آیت الله العظمی جوادی آملی در درس تفسیر می فرمود : نه اينکه يکي که طرف راست است رقيب باشد ديگري عتيد، نه، دو نفر هستند يکي در طرف راست است که اين طرف راست هم رقيب است هم عتيد و يکي در طرف چپ است که اين يکي هم، هم رقيب است هم عتيد. منظور از چپ و راست، همان حسنه و سيئه است.
 رقيب يعني مراقب، عتيد يعني آماده .رقيب را چرا رقيب مي‌گويند؟ براي اينکه گردن مي‌کشد و رقبه مي‌کشد. اينکه مي‌گويند سرکشي کردند، سر را بالا آورده، براي اينکه اگر سر پايين باشد، اين ديگر نمي‌بيند که چه کسي تقلب کرده و چه کسي تقلب نکرده است؛ منظور اين است که يعني مواظب باشد کاملاً نگاه بکند. اينهايي که در امتحانات هستند مي‌گويند سرکشي کرده است يعنی سرش را بلند کرده آماده کرده که خوب ببيند، اين را مي‌گويند سرکشي کردن. مراقب را مراقب مي‌گويند براي اينکه گردن‌ بلند می‌کند که درست ببيند، اين را مي‌گويند رقيب؛ تا گردن نکشد و سرکشي نکند، رقيب نيست. يک وقت است که ممکن است که فرد خيلي آماده نباشد يادش برود، مي‌گويند نه، اين فرشته، عتيد است مستعد است آماده است هيچ وقت خوابش نمي‌برد و غفلت ندارد: ﴿‌رَقيبٌ عَتيدٌ﴾، لذا هيچ حسنه‌اي فوت نمي‌شود هيچ سيئه‌اي هم فوت نمي‌شود. ﴿ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَيْه﴾ يعنی «لدی القول»، ﴿‌رَقيبٌ عَتيدٌ﴾؛ اگر حسنه‌اي انجام داد فرشته‌اي که مراقب است و مستعد، ضبط مي‌کند و اگر خداي ناکرده سيئه‌اي مرتکب شد گناهي مرتکب شد فرشته‌اي هست که ﴿‌رَقيبٌ عَتيدٌ﴾ و ضبط می‌کند.
البته ظرافت های در فراز فوق وجود دارد از جمله در فرق بین ینصرف در سیئه و یتولی در حسنات که در جای خود بیان می شود.

منبع