شرح دعای سی و ششم صحیفه سجادیه _ شماره ۲۴۸ جلسه ۹

شرح دعای سی و ششم صحیفه سجادیه از حجه الاسلام والمسلمین موسوی مطلق
انتشار در روزنامه عصر ایرانیان
چهارشنبه 30 آذر 1401 شماره 3729

بسم الله الرحمن الرحیم 
اللَّهُمَّ وَ إِنْ كُنْتَ بَعَثْتَهَا نِقْمَةً وَ أَرْسَلْتَهَا سَخْطَةً فَاِنَّا نَسْتَجِيرُكَ مِنْ غَضَبِكَ ، 
خدایا! اگر این ابرها را به خاطر عقوبت برانگیخته‌ای و برای خشم فرستاده‌ای؛ ما از خشمت به تو پناه می‌آوریم .
ابرها هم می توانند برای مخلوقات نعمت باشد هم نقمت باشد البته تبدیل نعمت به نقمت معلول عللی است از جمله افعال انسان هاست اصل بر این است که باران نعمت باشد گاه انسان‌ها بر اثر معاصی که البته در روایات هم به گناهانی که سبب تغییر نعمت می شود اشاره شده است، ‌وگاه بر اثر بی تدبیری و سوء مدیریت باعث این تبدیل می شوند ؛خداوند اگر در موضع عقوبت قرار بگیرد سخترین عقوبت کننده خواهد بود در فراز ابتدایی دعای شریف افتتاح می خوانیم:
أیقَنتُ أنّکَ أنتَ أرحَمُ الرّاحِمینَ فی مَوضِعِ العفوِ و الرَّحمة، و أشَدُّ المُعاقِبینَ فی مَوضِعِ النَّکالِ و النَّقِمة
نقمت به معنای بلا و گرفتاری و عقوبت و مقابل نعمت معنا شده است.
در روایات مصادیقی نیز برای نقمة آمده است از جمله همنشین بد چنانچه امیرالمومنین سلام الله علیه فرموده:
جَليسُ الْخَيْرِ نِعْمَةٌ، جَليسُ الشَّرِّ نِقْمَةٌ؛ 
همنشين خوب نعمت و همنشين بد، بلا و مصيبت است.(غررالحکم ؛ح؛۴۷۱۹)
اگر قدر نعمت دانسته نشود همان نعمت ممکن است تبدیل به نقمت شود در حدیثی از امام حسن مجتبی(علیه السلام می خوانیم :

النّعمةُ مِحتَةٌُ فَإن شُكِرَتْ كانت نِعمةً و إن كُفِرتْ صارَت نِقمةً.

نعمت‌های خداوند یك آزمون است اگر شكر و حق آن ادا شود برای انسان نعمت و اگر ناسپاسی كرد (همان نعمت) برایش نقمت و عذاب خواهد بود. (بحار، ج ٧٨، ص ١١٣)
یکی از موضوعات مهم در بحث نعمت و‌نقمت موضوع استدراج است وای بر روزی که نقمتی در چهره نعمت بر مخلوقات طلوع کند که آنگاه مرگ تدریجی و بد عاقبتی را به دنبال خواهد داشت.
نکته دیگر در این فراز پناه بردن از سخط خداوند به خود خداوند است  که بهترین پناه گاه است و در تعالیم اهل بیت علیهم السلام به این امر مهم سفارش شده است.

منبع