خلاصه شرح حديث معرفت توسط استاد موسوی مطلق- ۲۸ آبان ٩٧

مرحبا در لغت عرب برای خوش آمد و اظهار سرور و خوشحالی از ملاقات گفته می شود.

نکته اول:

امام علیه السلام به این دو نفر به جهت نوع و اهمیت پرسش مرحبا فرمودند.

به برخی از مواردی که اهل بیت مرحبا گفته اند اشاره می کنیم:

1-مرحبا به طالبان علم گفته شده است، امام سجاد علیه السلام به جوانان طالب علم فرمودند:

مرحبا يکم أنتم ودائع الله  (الدر النظیم فی مناقب الائمة اللهامیم ص 586)

2-مرحبا به اهل قم گفته شده است، امام صادق علیه السلام در ملاقات با اهل ری فرمودند:

مرحبا باخواننا من اهل قم (بحار الانوار، علامه مجلسی، ج60، ص216-

سفینة البحار، شیخ عباس قمی، ج7، ص125، ح8999)

3- مرحبا به کسی که خداوند او را چهل هزار سال قبل از حضرت آدم خلق نموده است.

ابن عباس می گوید:

إِنَّا كُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) فَأَقْبَلَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ (ع) فَلَمَّا رَآهُ النَّبِيُّ (ص) تَبَسَّمَ فِي وَجْهِهِ وَ قَالَ مَرْحَباً بِمَنْ خَلَقَهُ اللَّهُ قَبْلَ آدَمَ بِأَرْبَعِينَ أَلْفَ عَامٍ (كنز جامع الفوائد و تأويل الآيات الظاهرة)

4- امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس به برادر مومنش مرحبا بگوید. خدای متعال تا روز قیامت برایش مرحبا می نویسد:

مَنْ قَالَ لِأَخِيهِ اَلْمُؤْمِنِ مَرْحَباً كَتَبَ اَللَّهُ تَعَالَى لَهُ مَرْحَباً إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ. (اصول کافی ؛ ج 3 , ص 293)

5- به کسانیکه جهاد اصغر انجام داده اند و اکنون جهاد اکبر انجام می دهند نیز مرحبا گفته شده است.

امیرالمومنین نقل فرموده:

« قَالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بَعَثَ سَرِيَّةً فَلَمَّا رَجَعُوا قَالَ مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا اَلْجِهَادَ اَلْأَصْغَرَ وَ بَقِيَ عَلَيْهِمُ اَلْجِهَادُ اَلْأَكْبَرُ قِيلَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ مَا اَلْجِهَادُ اَلْأَكْبَرُ قَالَ جِهَادُ اَلنَّفْسِ ثُمَّ قَالَ أَفْضَلُ اَلْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ اَلَّتِي بَيْنَ جَنْبَيْهِ .»؛

« امير مؤمنان عليه السّلام فرمود:رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله گروهى را به جهاد با كفّار فرستاد،چون بازگشتند،فرمود:آفرين بر قومى كه جهاد اصغر را انجام دادند،و جهاد اكبرشان باقى مانده،سؤال شد:اى رسول خدا!جهاد اكبر چيست‌؟فرمود:مبارزه با نفس.رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله فرمود:بهترين جهاد،جهاد با نفسى است كه بين دو پهلوى انسان است.»

(مشکاة الأنوار في غرر الأخبار , جلد 1 , صفحه 245)

نکته دوم:

اینکه دوستی آنان را امام تأیید فرمود و شاخصه های این دوستی را تعهد در دین و مقصر نبودن در فراگیری علم دانستند.

پس ما باید نسبت به تکالیف دینی خویش تعهد داشته باشیم و جاهل مقصر نباسیم.

جاهل مقصر به کسی می گویند که نسبت به تکالیف دینی خود کوتاهی کرده است در حالیکه می توانست تحقیق کند و به نتیجه برسد.

عبارت جاهل قاصر و مقصر دو اصطلاح در علم اصول فقه می باشند