مصاحبه حجت الاسلام موسوى مطلق با روزنامه وطن امروز بمناسبت ولادت پیامبر عظیم الشأن حضرت محمد (ص)

حجت‌الاسلام سیدعباس موسوی‌مطلق، استاد حوزه علمیه در گفت‌وگو با «وطن امروز»، در پاسخ به این پرسش که کدام ویژگی شخصیتی پیامبر را عنصر اصلی زندگی نبوی می‌دانید، گفت:

آنچه از قرآن و روایات فهمیده می‌شود این است که یکی از مهم‌ترین خصوصیاتی که پیامبر گرامی اسلام دارا بودند و خداوند متعال ایشان را به خاطر همین خصوصیت ستوده‌اند، «خلق عظیم» است؛ انک لعلی خلق عظیم. حجت‌الاسلام موسوی‌مطلق در ادامه به تعریف و تعیین مصادیق خلق عظیم پرداخت و اظهار داشت: خلق عظیم یعنی به معنای حقیقی متخلق به اخلاق الهی شدن. تبلور خلق عظیم در صفاتی چون ادب، سخا و حسن خلق بروز پیدا می‌کند. در همین باره روایتی از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است که از ایشان سوال می‌کنند که «خلق عظیم» چیست؟ «الله عزوجل یحب مکارم الاخلاق و کان فیما خاطب‌الله تعالى نبیه (صلی‌الله علیه و آله و سلم) ان قال یا محمد: «وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ» قال السخاء و حسن الخلق. امام صادق در این حدیث، سخا و حسن خلق را همان «خلق عظیم» می‌نامند. احادیث دیگری هم هست که به تعریف مکارم اخلاق می‌پردازد و مصادیق آن را مشخص می‌کند. مکارم اخلاقی که تشکیل دهنده «خلق عظیم» پیامبر است. به چند نمونه از آن اشاره می‌کنم. پیامبر اکرم(ص) فرمود:‌ ای علی، ۳ چیز است که از مکارم اخلاق در دنیا و آخرت است: با کسی که از تو بریده بپیوندی، به کسی که تو را محروم کند عطا کنی و کسی را که به تو بدی کرده ببخشی. در روایت دیگری این صفات را بهترین اخلاق در دنیا و آخرت شمرده‌اند.
امام صادق(ع) نیز در این باره فرموده‌اند: مکارم اخلاق از مختصات سرشتی انبیای الهی است که اگر آنها را در خود یافتید، خدا را شکر کنید، اگرنه آنها را از خدا خواسته و برای به دست آوردن‌شان تلاش کنید و آنها ۱۰ صفتند: یقین، قناعت، صبر، شکر، بردباری، حسن خلق، سخاوت، مروت، غیرت و شجاعت.
حجت‌الاسلام موسوی‌مطلق در ادامه خاطرنشان کرد:

البته نکته‌ای را که در اینجا باید تاکید کنم این است که نباید احادیث را محدود فهمید و محدود تفسیر کرد. این را باید بدانیم که اخلاق پیامبر اکرم فقط در لبخند زدن، غذا خوردن، عطر زدن و لباس پوشیدن نیست، بلکه از جمله اخلاق‌های آن حضرت مبارزه با جهل، ظلم، بی‌عدالتی، رانت‌خواری، تبعیض و فساد نیز است. اگر کسی بخواهد «خلق عظیم» را بشناسد و به آن متخلق شود، باید همه این ابعاد را بشناسد و سعی کند به قدر توان این جامعیت را در خود پیاده کند.
حجت‌الاسلام موسوی‌مطلق در بخش دیگری از سخنان خود، عامل اصلی پیشرفت دین اسلام و جهانی شدن آن را همین خلق عظیم پیامبر معرفی کرد و گفت:

همین خلق عظیم پیامبر عظیم‌الشأن اسلام بود که سبب گرایش مردم به دین شد، در واقع خلق عظیم پیامبر، دین عظیم اسلام را نمایش داد.
این استاد اخلاق در ادامه به یکی از تجلیات خلق عظیم پیامبر اشاره کرد و گفت:

یک نمونه از جلوات خلق عظیم پیامبر در جریان عفو عمومی مکه قابل مشاهده است. وقتی که یکی از صحابه پرچم سپاه اسلام را به دست گرفته بود و فریاد می‌زد امروز روز خون ریختن و انتقام است، خبر که به پیامبر رسید، دستور دادند پرچم را از او بگیرند. پیامبر پرچم را به دست امیرالمومنین علی علیه‌السلام داد و فرمود این شعار را فریاد بزنند: الیوم یوم المرحمه؛ امروز روز رحمت است. روز مهربانی است. وقتی هم که پیامبر در برابر مردم مکه قرار گرفت، مردمی که سالیان سال پیامبر و اصحاب ایشان را اذیت و آزار کرده بودند، به جای انتقام و مجازات، همه را عفو کرد و یک فرمان عفو عمومی صادر فرمود. همین رفتار بود که باعث شد «یدخلون فی دین‌الله افواجا» مردم گروه گروه به دین وارد شدند. این حسن خلق پیامبر، رمز موفقیت پیامبر در تبلیغ دین بوده است. پیامبر عظیم‌الشأن اسلام هزارها معجزه و کرامت داشته است که بعد از قرآن مهم‌ترین و باعظمت‌ترین آنها حسن خلق آن بزرگوار است.
حجت‌الاسلام موسوی‌مطلق در پایان وجود پیامبر برای امت اسلام را لطف خدای متعال دانست و گفت:

این لطف و منت بزرگ خدا بر ما بوده که چنین شخصیت و چنین اسوه و الگویی را برای ما قرار داده است. باید توجه داشته باشیم که تعریف و توصیف پیامبر به این علت است که ما نیز به این خصوصیات متخلق شویم. قرآن فرموده است: و لقد کان لکم فی رسول‌الله اسوه حسنه. پیامبر را باید اسوه خود قرار دهیم، و شکرگزار باشیم که این چنین اسوه‌ای را خدا نصیب ما کرده است که اسوه حسنه است. جامعه امروز ما نیازمند اخذ خصایص نبوی است؛ خصایصی چون صبور بودن تا حدی که به مخالفان هم محبت و انفاق می‌کرد، شکور بودن، شفقت و دلسوزی، انصاف و ادب در گفتار و کردار.