متن بیانات استاد موسوی مطلق در برنامه تلویزیونی راز فصل ضیافت یادنامه آیت الله سید مرتضی مستجابی

برنامه تلویزیونی راز فصل ضیافت یادنامه آیت الله سید مرتضی مستجابی

مهمان: حجت الاسلام سید عباس موسوی مطلق

میزبان: دکتر وحید یامین پور

بسم الله الرحمن الرحیم 
دکتر وحید یامین پور:
سلام به آقایان و خانم‌ها شبتون بخیر باشه
تسلیت عرض می‌کنیم امشب را  شهادت حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها  را مادر اسلام و ام المومنین علیها السلام.
برنامه راز رو تقدیم حضورتون می کنیم، مستحضرید  
این برنامه از زاویه یاد علما و اهل معنا و صلحا، مباحث معرفتی را می‌پردازه،  انشالله که خودمون اول از همه متذکر شویم و دِینی که بر گردنمان هست از طرف آن بزرگواران هم تا اندازه‌ای بتوانیم اَدا  کنیم.
امشب آنچنان که پیشتر وعده داده بودیم درباره مرحوم آیت الله دکتر سید مرتضی مستجاب الدعواتی مشهور به آیت الله مستجابی با شما سخن خواهیم گفت، عالم بزرگی که کمتر از سه هفته از ارتحال ایشون می‌گذره، گمان نمی‌کردیم که امسال چنین بشود که ما پس از رحلت ایشون، ایشان را یاد بکنیم.

ولی به هر حال این ثلمه ایجاد شد ایشون هم از دست ما رفت علمای بزرگ سرمنشا خیرات بزرگی بودند در این کشور و در عالم اسلام و جهان تشیع و به خصوص  برای اهالی مومن و اهل معنای اصفهان این فراق سخت‌تر بود
چون در چند سال اخیر چند اتفاق پیاپی برای اهالی اصفهان افتاد ارتحال مرحوم آیت الله عبدالقائم شوشتری و مرحوم آیت الله ناصری دولت آبادی رحمت الله علیهما و این اواخر هم مرحوم آیت الله مستجابی در کنار شهدای بزرگی که تقدیم اسلام کردند؛
از شهید زاهدی و شهید نیل فروشان، که در سال خونین ۱۴۰۳ در جبهه مقاومت و در جوار بزرگان این جبهه، در کنار مرحوم سید حسن نصرالله  به فیض شهادت نائل شد.
به هر حال در اصفهان امسال به سختی گذشت, همانطور که بر همه ایران و بر همه جهان تشیع .
در مورد آیت الله مستجابی انشاالله امشب با شما سخن خواهیم گفت، کتابی درباره ایشون در واقع به نوعی میشه گفت زندگینامه و اسناد خودنوشتی است به عنوان مجتهدی پهلوان. نگاهی به احوال و افکار حضرت آیت الله دکتر سید مرتضی مستجاب الدعواتی در آینه خاطرات اسناد و تصاویر.
من از این کلمه مجتهدی پهلوان یا مجتهد پهلوان می‌خوام این مقدمه را تقدیم حضورتون بکنم. اولا مرحوم آیت الله مستجابی بیش از یک قرن عمر کرد، ۱۰۱ سال و اندی ایشون عمر کردند و سراسر این عمر، عمری پر برکت و عمری که ده‌ها سال آن در مبارزه با رژیم طاغوت گذشت. ایشون هم مانند مرحوم شیخ محمد تقی بهلول با شباهت بسیاری البته در محضر مرحوم آقاسید ابوالحسن اصفهانی مرجع بی‌نظیر عالم تشیع بودند و گویی که از سید ابوالحسن اصفهانی این مجوز را گرفتند که به جمع کارهای مبارزاتی به ایران بازگردند. نسبتی داشتند با مرحوم آیت الله کاشانی در مبارزات مشهور دهه ۳۰، نسبتی داشتند با فداییان اسلام، من می‌دونم که در یک گفتگوی حدوداً ۳۰ الی۴۰ دقیقه‌ای فرصت سخن گفتن از این موضوع نیست, ولی من برای کسایی که اهل پژوهش و تحقیق هستند بالاخره این وظیفه را دارم اصطلاحا یک کدی بدهم نکاتی را عرض کنم که دوستانی که می‌خواهند تحقیق کنند راهی به این کار پیدا کنند.

عموزاده مرحوم امام موسی صدر بودند، نامه‌هایی که بین این دو نفر بزرگوار رد و بدل شده حاوی اطلاعات جالب و جذابیست برای مورخان تاریخ معاصر. محبت و عطوفت متقابلی که بین امام موسی صدر و آیت الله مستجابی در جریان بوده، چه در دورانی که ایشون در قم تحصیل کردند چه در سایر جاها این‌ها بخشی از نامه‌ها و اسنادی که در این کتاب است، در واقع آمده و درج شده.
اما مجتهد پهلوان, مرحوم آیت الله مستجابی پهلوان بود به معنای زورخانه‌ای، ایشون اهل ورزش بود, اهل زورخانه بود و توصیه می‌کرد به کسانی که در محضر ایشون شرفیاب می‌شدند که به این سنت حسنه و امر به معروف در واقع روی بیاورند, مسئله پهلوانی در فرهنگ و سنت اسلامی ما به خصوص در ایران اتفاقی بسیار پرمعنا است که جذابیت بسیاری درش هست, ورزش زورخانه‌ای و ورزش پهلوانی گره خورده با معانی والای عرفانی در تاریخ ما و همه چیزش باز می‌گردد به ابراز ارادت به پیشگاه مولا امیرالمومنین علیه السلام  یا به تعبیر پهلوان‌ها شاه مردان.
 این فتوت و جوانمردی که ویژگی پهلوانان بوده از قدیم باز تولید شده در رفتار و کنش اجتماعی و سیاسی آنها.
می دونید قرن ها این پهلوان‌ها تواَمان هم مراقب  بودند هم مرزدار جامعه اسلامی بودند برای مبارزه با کفاری که ممکن بود هجوم بیارند و تهدید کنند ناموس مسلمان و ناموس شیعه را.
هم در درون جامعه اسلامی عیّاران و فتّیان و جوانمردانی بودند و قلندرانی بودند که در عین حال خود ساخته بودند و در عین‌حال از هنر رزم و رزم آوری بهره‌مند بودند. حامیان جدی مستضعفین در مقابل زورگویان و ظالمان بودند, پناه مستضعفین بودند. آموخته بودند از مولا علی علیه السلام که پناه یتیمان باشند, پناه فقرا باشند, پناه مستضعفین باشند و زور را تحمل نکنند. این‌ها میراثی است که در واقع در ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای به جا مانده و بهره گرفته از افکار ناب اسلامی و شیعی و سنتی که مولا علی علیه السلام و ادبی که مولا علی علیه السلام برای شیعیان خودش و محبین خودش بر جای گذاشته، مخصوص و منحصر به شیعه نیست در همه جای جهان اسلام کسانی که  نسبتی  پیدا می‌کنند با امر فتوت و جوانمردی میشه گفت به نوعی مرید مولا علی علیه السلام هستند.
همه سلسله‌ها و مشایخ این چنینی خودشون را  می‌رسانند به علی علیه السلام و تقدس و طهارت خودشون رو از آن مولا طلب می‌کنند.
درباره این ویژگی مرحوم آیت الله مستجابی یا مستجاب الدواتی امشب سوالاتی مطرح خواهم کرد امشب هم الحمدالله این توفیق را داریم که در محضر استاد سید عباس موسوی مطلق باشیم گفتگو خواهیم کرد و یاد آن مرحوم و آن بزرگ را زنده خواهیم کرد. خواهش می‌کنم که ما را همراهی بکنید.
پخش سخنان امام خمینی:
اگر در حوزه‌های علمیه و همینطور در دانشگاه‌ها تزکیه نباشد این علم‌هایی که در این جا انباشته می‌شوند یک انبانیست که خداوند متعال این تعبیر را می فرماید : مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا ۚ ….آیه ۵ سوره جمعه
علم توحید را ،علم ادیان را ،علم اخلاق را همه این علوم را دارند لکن تزکیه نشده است، این یک موجود خطرناک می شود برای جامعه .

دکتر یامین پور:
شبتون بخیر شب دهم ماه مبارک است، ۱۰ شب گذشت و دست ما خالی امید به دعای شما خوبان هستش مجدد تسلیت عرض می‌کنم امشب را و به یاد حضرت خدیجه سلام الله علیها هستیم ان شالله  که ام المومنین مادر اسلام دست ما را بگیرد و ما هم محروم نباشیم از توسل و توسلات به ایشون, شخصیت عظیمی که پیامبر گرانقدر اسلام یاد ایشون که می‌افتادند می گریستند... این چنین به ایشون محبت داشتند تا سال‌ها پس از وفاتشون به یاد آن حضرت بودند.
حاج اقا موسوی مطلق خیلی خوش آمدین شبتون بخیر باز هم بهتون زحمت دادیم و تشریف آوردین.
استاد موسوی مطلق :
بسم الله الرحمان الرحیم 
بنده هم عرض سلام و ادب و احترام و تسلیت دارم خدمت حضرت عالی و بینندگان عزیز و ارجمند و تسلیت به جهت سالروز وفات ام الایتام ام المومنین حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها, که محبوبه رسول خدا صلی الله علیه واله بوده و اهل بیت عصمت و طهارت صلوات الله علیهم اجمعین به این بی بی و این مادر و این بانو افتخار می‌کردند.
یکی از افتخارات خودشان  را انتصابشون به حضرت خدیجه سلام الله علیها می‌دانستند. ان شالله  که ما را هم خدای متعال امشب جز گدایان حضرت خدیجه حساب بفرمایند و آقا رسول الله هم همینطور. چون در روایتم داریم ایشون توجه خاصی داشتند حتی سائلی  آمده بودند حضرت کمک قابل توجهی کردند ، گفتند: چه فرقی دارند با سائل های دیگر ؟

فرمودند: در زمان حضرت خدیجه می‌آمدند و کسی بود که به او مراجعه می‌کرد، ما هم امشب همینطور طلب و  گدایی را داریم.
خدمت شما هستیم سلامت باشید
دکتر یامین پور:
حاج آقای موسوی مطلق یه خورده‌ای روی بحث فتوت, جوانمردی پهلوانی مرحوم آیت الله مستجاب الدعواتی راحت‌تر بگیم مستجابی و ایشون هم معروف به مستجابی در واقع تمرکز کردم چون شاید فرصت دیگری پیدا نکنیم که در این باره صحبت کنیم

یک خصیصه‌ای است که بالاخره در عالم تشیع، اهل معنا، علما اگر خودشون هم مستقیماً اهل این فضا نبودند ولی ارتباطی داشته نسبت بین مناسک شیعه، آیین‌های معنوی ما با این فضا، همیشه برقرار بوده.
عذرخواهی می کنم  می‌خواهم یک خورده طولانی‌تر سوالات را بپرسم و مقدمه رو عرض بکنم.

مردم ما هنوز هم به بحث فتوت و جوانمردی و آیین فتوت علاقه دارند. هنوز هم کسی که اصطلاحا شلنگ میندازه و یک کتی راه میره توی خیابون گویی داره اَدا یا تقلید می‌کنه از مدل راه رفتن پهلوانان، مدلی که پهلوانان می‌آموختند که در زورخانه به اون کیفیت ورزش بکنند و راه بروند. انگار اون آدم هم چون نسبت پیدا می‌کنه با اون فضا محبوب می‌شود. یک نوع راه رفتن بیرون از چهارچوب رسمی و عرفِ معروف در فضای امروز هست.
یعنی خاطراتی مردم ما دارند از زورخانه و از پهلوانی حالا بخش زیادیش که آنچنان که به ما در تاریخ معاصر، مربوط به پوریای ولی هم هست.
 گویی آنها که در واقع درگاه زورخانه را می‌بوسند و وارد می‌شوند دارند وارد یک محیط مقدس می‌شوند که پاکان و نیکان اونجا قدم گذاشتند. اونجا بحث ورزیدگی برای جسم و تن نیست بنا نبود اونجا کسی تن را پرورش بدهد به تعبیر امروز پرورش اندامی در کار نبود اون ورزیدگی مقدمه‌ای برای نوعی سلوک معنوی و خدمت اجتماعی بوده.
مرحوم آیت الله مستجابی مشهورترین چیزی که ازش گفته می‌شه، آنچنان که مردم در مورد پوریای ولی و سایر پهلوانان گفته می‌شه خدمات اجتماعی و خیرخواهانه است. از ایشون تعداد زیادی مجموعه خیریه, درمانی, کمک به ایتام. یعنی آن چیزی که مثلاً در مورد امام موسی صدر هم در لبنان، اون نهضت محرمان در جنوب لبنان که از امام موسی صدر پسر عموی مرحوم آیت الله مستجابی بر جا مانده. 
 اگر بنا بود خود را و تن شون را بسازند، بنا نبود خودشون را به نمایش در بیارند، بنا بود آمادگی کسب کنند برای حمایت از فقرا, حمایت از ایتام, حمایت از مستضعفان و عجیب این در سیره سیاسی و سلوک اجتماعی مرحوم آیت الله مستجابی ظهور داره در دهه‌های ۲۰ و ۳۰ و ۴۰ شمسی به خصوص بیشتر ظهور داره در ارتباطی که با مرحوم آیت الله کاشانی و فداییان اسلام دارند.
من این تیترها را عرض کردم تا زمینه را فراهم کنم برای بحث شما.

استاد موسوی مطلق :
سلامت باشید مثل حضرت عالی یک قدرشناسی داشته باشیم و اشاره ای... یکی اینکه ما آشنایی با این مرد بزرگ را مثل آشنایی با خیلی از اولیای الهی را مدیون سالک الی الله و عارف بالله استاد آیت الله شوشتری داریم. 
در واقع ایشون اولین بار ما را  بردن خدمت مرحوم آیت الله مستجابی رحمت الله علیه گفتیم قدرشناسی کرده باشیم و همچنان که شما اشاره کردید به طور خصوص برای مردم اصفهان بلکه به طریق اولی برای کل کشور ما و بلکه کل جهان تشیع, رحلت آیت الله شوشتری, آیت الله ناصری, ایت الله مستجابی را بیان کردید، این نکته را هم من عرض کنم واقعاً سال قبل به معنای واقعی در طول این تاریخ این سال رو باید عام الحزن بگذاریم. شهادت آیت الله رئیسی, آیت الله آل هاشم، شهید نصرالله و بزرگانی هم مثل شهدای عزیزی که نام بردید, سال غمباری بود برای همه ما و امُا حالا که این برنامه اختصاص داره به این شخصیت خاص و اثرگذار و مردمی و خدوم و خدمت گذاری و اهل فتوت؛ درست هم فرمودید اسم آیت الله مستجابی تا میاد، طبق اون قاعده تبادر  تا نام ایشان میاد اول هم قصه پهلوانی و مرام و مروت ایشون، مردم داری ایشان توی ذهن مردم میاد.
من یادم هست که همین چند ملاقات قبل از رحلت، ایشون ناراحت بود،  خانه را هم که قدیمی بود  عوض کرده بودند؛ می گفت:
سال‌هاست، ۶۰ ساله در این خونه بازه!

در قضایای فتنه ۱۴۰۱ بعضیا گفتند شاید کسی بیاد و جسارتی بکند در را ببندید، شب و روز در خانه‌اش باز بود. حالا در خانه رو بسته بودند، ایشون شوخی می‌کرد می‌گفت:
اگر کسی بیاد الان هم، من که شش نفر را حریف هستم تا بقیه بیان کمک کنند ولی با این حال ناراحت بود که چرا در خانه بسته شده. دوستان ایشون تدبیر به خرج داده بودند  زنگ تصویری گذاشته بودند روی تختشون و به ایشان گفته بودند که حاج آقا یک لحظه ببینی تصویر را و دست بزاری در باز می‌شود، اگر خواستی مثلاً احیاناً در رو به روی کسی باز نکنی. همین حد هم برایش سخت بود که در خانه‌اش به حَسَب ظاهر بسته باشد، اینچنین بود و این اخلاق را از شاه مردان امیرالمومنین سلام الله علیه دریافت کرده بود.
چنانچه پهلوانان ما هم دانش آموخته مکتب امیرالمومنین علیه السلام هستند که زورخانه ما و پهلوانان قدیم ما انسان‌های بامرام گره گشا تربیت می کردند  و در واقع زورخانه یک مکان مقدسی بود،  من از خود ایشون شنیدم فرمودند:
زورخانه اولاً با وضو می‌آمدند دو رکعت نماز می‌خواندند.
می فرمودند:
مردم شمع نذر می‌کردند برای زورخانه، سابق که چراغ و این‌ها نبود برای روشنایی زورخانه نذر می‌کردند، چطور نذر می کردند برای حرم‌های مطهر، مشاهد مُشرّفه. زورخانه جای بود که برای آن هم نذر می نمودند، بعد می‌فرمودند:

گاه عرق پهلوانان را پاک می‌کردند و با دستمال برای شفا می‌بردند.
این‌ها افسانه نیست توی ایران ما این‌ها واقعیت‌هایی است که دیدیم شنیدیم و خواندیم.
 این نکته را هم بگم چند سال پیش یک کتاب دست ما رسید به نام در گذر لوطیان که خاطراتی از پهلوانان نوشته بودند با همان ادبیات خودشون بعد اونجا در اون کتاب نوشته بود:
در همین تهران دو تا لوطی بودند، لوطی به معنای حقیقی و با مرامش یکی آسید محمدعلی یکی آسید محمد صادق و بعد می‌گویند این‌ها اینقدر آدم‌های مهذبی بودند. گود زورخانه اینطور پهلوان تحویل می‌داده؛ سابق رسم بود بچه‌ها را می‌فرستادند یک حرفه‌ای را یاد بگیرند بعضی‌ها می‌فرستادند زورخانه.
چند روز بعد پدر آن بچه آمد که آقا بچه من هنوز نیامده منزل، نوجوان است کجاست؟ 
گفتند: میاد، رفت و یک ساعت بعد آمد گفت که آقا هنوز نیامده همه جا می‌گردیم ولی نیست.
هی تکرار می‌کرد که این بچه من نوجوان است, مه رو است, چنین است؛ میگن که سید محمد صادق سر را بلند کرد و گفت به جدّم که در این مدت نگاه به صورتش نکردم!!
چون مثلاً حکم فقهی است، کراهتی هست در این امر، مثلا به اون چهره نگاه کردن.
بله ایشون قسم یاد کرد، اِنقدر احتیاط!
یا مثلاً همین سنت گلریزانی که داریم.

این دو بزرگوار با هم قهر شده بودند، بعضی ها حرف آورده و برده بودند، تا اینکه  بالاخره در یکی از کوچه های قدیم که باریک بود و معروف بود به کوچه های آشتی کنون  همدیگر رو دیدند و آشتی کردند، مریدانشون آمدند وسط میدان، خوشحالی مردم که این اختلاف رفع شده، گل ریختن رو سر این‌ها، شد امروز روز گلریزان؛ بعد هم مرحوم تختی آمدند جلوه اجتماعی بهش دادن در جریان زلزله بوئین زهرا، اینکه گود زورخانه مقدس بوده و الان هم الحمدالله هست، اگرچه که باید تسری پیدا کنه در تمام ورزش‌های ما, در تمام سلوک ما. حالا به عنوان نماد  آیت الله مستجابی این چنین بودند. به معنای واقعی خودش پهلوان بود یعنی در اون جهاد با نفس.

عزیزان مستحضر هستند آیت الله العظمی بهجت این فقیه عارف می فرمودند: 
که این کتاب جهاد با نفس که ترجمه یکی از  مجلدات وسائل الشیعه است رو تهیه کنید.
فرمودند؛
روزی یک روایت از این کتاب بخوانید و  سعی در عمل داشته باشد بعد از یک سال خواهید  دید که عوض شده اید. 
و الان ما گاهی میریم بعضی از خوبان خدا را که متحول شده اند را می‌بینیم در اثر همین دستور آیت الله بهجت بوده و جالب اینه در این کتاب نفیس و شریف و عزیز همین جهاد با نفس که خیلی ترجمه شده، ترجمه های متعددی دارد. اونجا اولین حدیثش از قول امیرالمومنین علیه السلام هم همین است که مجاهدان از جنگ برگشتند پیغمبر این‌ها را تشویق فرمودند که شما از جهاد اصغر برگشتید علَيکم بالجِهادُ الأكْبَرُ.
گفتند آقا جهاد اکبر چیه؟ فرمودند: 
جهاد با نفس
آیت الله مستجابی در میدان جهاد با نفس موفق شده بودند. اتفاقا در همین به اصطلاح مبارزه‌های ظاهری پهلوانی هم در اوج بود. خوب آموخته بود دو نوع جهاد را .
لذا مثلاً سیره ش طوری بود که سعی می‌کرد خیلی ساده با مردم برخورد کند از همون روحیه پهلوانی و عالم بودنش بود . چون علم آدم را متواضع می کنه.

خواستیم بفهمیم که کسی عالم است یا عالم نیست؟ روایت به ما دستور میده و نوع نگاه مارو عوض می کنه، باید دید چقدر متواضع است؟!
،ایشون واقعاً متواضع بود، عین مردم خیلی عادی بود، حتی گاهی هم می‌گفت نه عارفم نه شاعرم نه خطّاتم!! ایشون طبع شعر هم داشتند.

دکتر یامین پور:

همه این‌ها هم بود.

استاد موسوی مطلق:

خطّاط خوبی هم بودند ما می‌دیدیم. ناراحت هم می‌شد گاهی در حق ایشون غلو هم بکنند. 
حالا اجازه بدید یکی از دو تا این نکات غلو را عرض بکنم مثلاً الان بعد از رحلت ایشون بعضی از جاها می‌نویسند و میگن که ایشون شاگرد عارف بالله سید العلما الربانیین مرحوم آیت الله العظمی سید علی قاضی بودند، ولی واقعا نبودند ایشون می‌فرمودند آقای قاضی را دیدم، تقریباً مثلاً‌ در نوجوانیش هم دیده است.
مثل خیلی بزرگانی که ما هم خدمتشون می‌رسیم مهم بود شاگرد آیت الله قاضی باشند حتی سوال می کردیم:
آقا شما شاگرد آیت الله قاضی بودید؟
چون قاضی برای ما یک قله است یک کوه است. به تعبیر امام قاضی کوهی بود از مقام عظمت و توحید.
مقام معظم رهبری در توصیف مرحوم آیت الله العظمی سید علی قاضی فرمودند:
عرفان یعنی قاضی، نه عارف یعنی قاضی.
خب ما خیال کنیم هر اهل معنایی را هم باید یک نوعی بچسبونیم به آیت الله قاضی، اینم کار درستی نیست.
مثلاً خدا رحمت کنه آیت الله سید عباس حسینی کاشانی را... به ایشان هم می گفتند: شاگرد آیت الله قاضی!!
خوب اگر ما ازش سوال کردیم فرمودند: ما آقای قاضی را دیدیم.
دیدن غیر از شاگرد بودن است. 

دکتر یامین پور:
اون عظمت اینقدری است که خود اون ویژگی‌ها مورد توجه قرار بگیره برای امثال مرحوم آقای مستجابی.

استاد موسوی مطلق:

بله همان چیزی که مهم است این است که آقای قاضی چطور مردم را تربیت می‌کرد؟
مگر غیر از این بود که ذیل آیات الهی و روایات ائمه معصومین؟
مگر غیر معرفت نفس بود؟ 
مگر غیر از همین عبادتی بود که حضرات  ائمه معصومین فرمودند؟
مگر عرفانشون غیر از رساله عملیه بوده؟ خب امّا ما خیلی باید دقت کنیم نسبت به بزرگان، فوری افراد را شاگرد فلانی بوده، نه.
حتی ایشون در همین کتاب هم اون بخشی از بزرگان می‌نویسه بعضی از بزرگانی خدمتشون درس آموختیم بعضی‌هاشون را فقط مراوده داشتند. مثل آیت الله شوشتری در اون نامه‌ای که نوشتند بعضی از این بزرگان را خدمتشون تلمذ کردیم و بعضی خوشه چینی کردیم.
ضمن اینکه درس‌های معارفی گاهی اصلاً شما چه بسا یک ملاقات با یک ولی الهی مسیر زندگی انسان را عوض می‌کنهد. مثل آیت الله مستجابی ماندنش در نجف خیلی تحت تاثیر آیت الله آقای خویی بودت است؛ آیت الله خوئی خیلی شخصیت برجسته‌ای است اون جنبه‌های الهی ایشون، معنویت ایشون، گاهی مغفول مانده است، آیت الله مستجابی خیلی تحت آیت الله خویی قرار گرفتند یا بعضی از دیگر بزرگان.
ایستادن نفسی، نزد مسیحا نفسی  
به ز صد سال نماز است به پایان بردن
یک طواف سر کوی ولی حق کردن 
به ز صد حج قبول است به دیوان بردن

شخصیت‌های ایشون دیده بود، تحت تاثیر اون‌ها قرار گرفته بود و اثرگذار هم بود همین کتاب مجتهد پهلوان یا مجتهدی پهلوان، در این کتاب یک بخشی ایشون نظراتشون رو درباره بزرگان آورده که در حوصله برنامه نیست بعد بینندگان مراجعه می کنند. یکی از شخصیت‌هایی که روی ایشون تاثیر گذار بوده اند از جمله:
مرحوم آیت الله سید جمال الدین گلپایگانی بوده است، این مرد برجسته کم نظیر، مرحوم آیت الله خادمی اصفهانی, صاحب مقام تشرّف شخصیت فقیه، عارف برجسته. آیت الله العظمی آقا سیّدمحمود شاهرودی، بزرگانی که تحت تاثیر بودند از آنها.
به هر حال باید مواظب باشیم بعضی شخصیت‌ها مبالغه در انقلابی گری یا بعضی شخصیت ها که روحیات انقلابی آنها دیده نمی شود. نباید گرفتار افراط و تفریط شد.
سیره این بزرگوار اینچنین بود صریح  بود واقعاً، یکی از ویژگی‌های مرحوم آیت الله مستجابی این صریح اللهجه بودن ایشان بود.

دکتر یامین پور:

در خصوص این خصلت های پهلوانی، فتّوت یک دوره نزولی در‌ دوره اواخر قاجار و دوره پهلوی، در واقع فروغلتیدن و فرو افتادن اون مشی و منش والای پهلوانی که یک گره خوردگی عمیقی با این آئین های معنوی شیعی و اسلامی داشت به اَدا و اطفار لوطی‌گری و داش بودن و امثال این‌ها... انقلاب اسلامی یک اتفاقی را رقم زد که یک نسل جدیدی با منش جدیدی از پهلوانی و جوانمردی به خصوص در دفاع مقدس به ظهور رساند. یعنی هم آیین‌هایی رزمی و رزم آوری و شجاعتِ در حمایت از مستضعفین و نوامیس و غیرتمندی نسبت به خاک و وطن و دین... اینها ویژگی‌های فتّوت در واقع فتّیان، جوانمردان،  همین‌ها بوده... 
حالا این جوون‌ترها این کتاب سلام بر ابراهیم  ویژگی‌های شهید ابراهیم هادی, شهید طوقانی سایر شهدای دیگری که در عین حال جنگاور بودند و کرامت معنوی داشتند در واقع در گود زورخانه را هم دیده بودند
دفاع مقدس به نظر می‌رسه که یک حیات جدیدی به آیین‌های جوانمردی و فتّوت و فتّیان ما داد، یعنی هر چیزی که ما تو کتاب‌ها راجع به جوانمردی و گود زورخانه، پوریای ولی خواندیم دیگر با این نوع جدیدی جوانمردی که ظهور کرده بود پس از انقلاب اسلامی به خصوص در دفاع مقدس این کمتر روایت شده.
نسبتی بین این علما مثلآ آیت الله مستجابی با این نوع جدید از جوانمردی که ظهور کرده بود بعد از انقلاب اسلامی بخصوص در دفاع مقدس. این کمتر روایت شده.

استاد موسوی مطلق:
ببینید بزرگان ما را در طول تاریخ وقتی می‌خواهیم به اصطلاح جوانمردیشون را روایت بکنیم …برمی گردیم به همان سخن شما در مقدمه اول به خدمات اجتماعی این بزرگان، چون دل خیلی رئوفی دارند چون مهذب شدند یک نفس پاکی پیدا کردند لذا تحمل بعضی از مشکلات برای این‌ها خیلی سخته، حالا همچنان که اشاره فرمودید ایشون خدمات اجتماعی هم داشتند.
دوتا رو مختصراً عرض کنیم, یک دارالایتام در هند داشتند. جریانش هم این است که ایشون رفته بودند در هند بعد می‌بینه که خلاصه همین بچه یتیم‌ها و این‌هایی که میان در همین جلسات قرآن که ایشون برگزار کرده بود. پا برهنه هستند کفشی ندارند خیلی تحت تاثیر قرار گرفته بودند … این نکته رو عرض کنم این ایام می‌بینیم دیروز در یکی از قطعات ویدیویی مثلاً اتفاقات اخیر سوریه را یکی از این نا نجیب‌ها موهای دختر بچه را می‌کشید با اون وضعیت، خوب آدم،  دختر بچه! این‌ها که حالتی است که آدم مرگ خودش را طلب می‌کند. ایشون در فکر این میره که کاری اونجا انجام بده. به دعوت علمای کویت برای تبلیغ رفته بودند، چند ماه بعدش درد دلهای رو آنجا بیان می کنند با آیت الله  دیباج و.... یک آقای بنام بهمن نامی، خودشون یک فرد خیّری بوده که گفت: آقا اونجا کاری بکنید هزینه‌اش با من و ایشون برگشت هند و اون دارالائیتام را که بسیار هم موثر بود به اصطلاح  بنا کرد.
یا مثلاً درمانگاه امام موسی صدر که ایشون دارند در اصفهان، دختر خودشون مریض شد دیفتری گرفته بود. شب بوده میان جایی نیست ، اما امروزه مراکز درمانی گسترده و خدمات فراوان زیاد است و باید قدردان این نعمات باشیم. آخر میروند‌سراغ یک پزشکی و نصف شب بیدارش می‌کنند. اون پزشک هم در کمال ادب بالاخره پزشک قول داده قسم یاد کرده همیشه با مردم بودن. ما قدردان اَطبا و پزشکان هستیم, بچه را درمان می‌کنه ایشون هم اونجا عهد می‌بنده که در همین جا یک درمانگاه برقرار کنه و به اسم موسی صدر که قرابت داشتند.
نگاه کنید جوانمردی بروز و ظهورش هی متفاوت میشه. شیخ رجبعلی خیاط مستاجرش را صدا می‌کنه، قرارداد سررسیده اینکه آقا تا الان ۲۰ تومان کرایه بوده علی القاعده هر ساله یک افزایش بوده امسال شما ۱۸ تومان بدهید! مستاجر تعجب می‌کنه میگه آقا همه افزایش می دهند؟!
شما کم می کنید؟!
از دست بوس روی به پا بوس کرده ای
خاکم به سر ترقی معکوس کرده ای !

گفته بود نه خب پارسال که آمدی خانه ما بچه نداشتی، امسال خدا به شما اولاد داده خرجتون زیادتر است ما کمتر می‌گیریم. این فتوت دیگه و مردانگیست. رزمندگان ما توی گود جبهه و زورخانه و انقلاب اسلامی در واقع تعریف جدیدی ازش ارائه داد.
شهردار ما می‌بینی که میاد خودش توی گل و لای خیابان اونجا کمک می‌کنه، شهید همت مثلاً یا شهید باکری کمک اون خانمی که بارش روی زمین افتاده است. در جبهه الان افتادن آب نیست قمقمه آبش رو بده، جبهه این‌ها را آموخت, این بزرگان ما خیلی‌هاشون گمنام هستند. ما باید به تعداد شهدامون کتاب داشته باشیم. به تعداد شهدامون باید برنامه مستند, فیلم و سریال داشته باشیم.

دکتر یامین پور:
اجازه بدید من دو تا برداشت بکنم از زندگی پهلوانانه مرحوم آیت الله مستجابی و بگم این را راجع به این دو نکته باید در واقع سخن بگیم:
یک: دوری از نمایش دادن خود. رفتن به سمت گمنامی و خدمت در گمنامی و این دقیقاً عکسش در ورزش اتفاق می‌افتد. گویی ورزش امروز راهی است برای نمایش خود و نام آور شدن و شهرت طلبی یا سایر چیزهای دیگه هم هست ولی این خصلت گمنامی و نامی از خود باقی نگذاشتن کمک کردن به دیگران در خفا, کار خیر خفا این یک ویژگی پهلوانانه و جوانمردانه اهل فتیان است و دومی که شما اشاره مستقیم بهش کردین مفهوم ایثار است «وَيُؤْثِرُونَ عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» آیه ۹ سوره حشر ، یعنی چیزی که خودش نیاز داره، جیب خودش خالیه، دست خودش تنگه چیزی که خودش علاقمنده بهش انفاق می‌کنه و می‌بخشه! کاش بشه یک دهه، یک ماه راجع به ۲ الی ۳ آیه سوره مبارکه حشر صحبت کرد که ویژگی انصار چی بود که در تاریخ ماندگار شد و اهل بیت علیهم السلام علاقمند بودند به مدینه و پیامبر صلوات الله علیه  برنگشت به مکه این‌ها کسایی بودند که:

«يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» آیه ۹ سوره حشر

از بخل نفس، از خودپسندی. من این برداشت را می‌خواهم بکنم از شما و بخواهم در این ۵ دقیقه باقیمانده همین را بسط بدید به روحیه جوانمردی علما. چون اختصاص به ایشون که نداره چون علما همه این مدلی زندگی کردند.

استاد موسوی مطلق :

اینکه علما سعی بر این دارند که بسیاری از خدماتشون مخفیانه باشد. چون نگاه کنید: انفاق، ایثار و بعضی از خصایص خوب و مکارم اخلاق بخشی شون ماندگاریش به دلیل اینکه رشدی بشود برای سالک در مخفی بودنش است که باید مخفیانه باشد. هیچکس نباید مطلع بشه، یک بعد دیگری است که بعضی از کارها باید مطرح شود به عنوان یک معروف، اونم اون عمل باید مطرح بشه نه عامل و لذا می‌بینید همین جشن گریزانی که توی ماه رمضون هم اوج می‌گیره و باید هم تبلیغات بشه. اما یه کسی در ذیل این کارها خودش رو مطرح بکنه این اصلاً تو سیره ی چه علمای ما، چه جوانمردان ما در میدان فتّوت، اصلاً جایگاهی نداشته، هیچ اهمیتی نمی‌دادند. اما بزرگان ما چون مسیرشون همین بوده مردم تاثیر داشتند از این شخصیت‌های برجسته حالا یا در لباس اهل علم بوده یا در قامت پهلوانی و معتمد محل بوده. اینا خودش را نشون می‌دهند ما در دوره انقلاب اسلامی بدون مبالغه عرض کنم اولاً: عرض کنیم ما در هیچ دوره‌ای از تاریخ به اندازه‌ی انقلاب يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا نبوده است. بروز و ظهورش را زیاد دیدیم چه در جنگ چه الان. همین اخیراً که اتفاقی در مملکت ما اتفاق افتاد در قصه ایران همدل، شما ببینید چه اتفاق عجیبی افتاد این نمایشگاهی که زده بودند و ما رفتیم نمی‌شد گریه نکنی! خوب اونجا چقدر مرام ها به بروز و ظهور نشسته. کسی هم البته نمی دونه. بروز و ظهور یعنی اون افرادی که میخواهند دریافت بکنند.
آدم خجالت می کشه از بعضی از نمایش‌های در فضای مجازی. 
میدونید طلاهای که مردم ما، بانوان ما دا دند، بیش از ۷۰ درصد رسید نگرفتند. اون ۳۰ درصد هم که رسید گرفتن یا تیمّم و تبرک بوده یا اینکه طرف واسطه بوده آورده، باید می برده رسید رو به خانواده یا هرچی بوده‌است.
 جالبه اون دوستانی که اونجا کار می‌کردند می گفتند: که خانمی آمدند سه تا النگو چند تا النگوی داد و رفت. گفتند: خانم وایسا رسید بگیر یه نگاهی کرد و گفت اون موقع که سه تا بچه‌هامو دادم رسید نگرفتم الان رسید سه تا النگو بخواهم بگیرم. اونی که حلقه ازدواجش را، یادگار پدرش را, اون فرزند دختر شهیدی را که یادگار پدرش را داده، خوب می‌بینیم که این‌ها در مکتب کدام بزرگی تربیت شدند، چه جوری شده که رسیده به این جور جاهایی. اینکه ما نباید فراموش کنیم بزرگان مون رو. اینکه ضرورت داره بازخوانی زندگانی بزرگانی  مثل مرحوم آیت الله مستجابی برای همین که مردم تربیت می‌شوند. شهدا به جای خودشون هر شهیدی برای ما خودش یک اسوه و الگویی است. چیزهایی که ما داریم می‌شنویم و اگر خودمون در این دوره نبودیم شاید بعضی از این‌ها را مبالغه انگیز می‌پنداشتیم، لذا بر همه ما فرض است که اینها رو  درست و صحیح روایت کنیم دقیق روایت کنیم که برسد به آیندگان انشالله تعالی.

دکتر یامین پور:
خیلی ممنونم آقای موسوی مطلق سه شب به شما زحمت دادیم و بهره بردیم از نفس شما و توفیقی است برای همه ما یاد گرفتن و یاد کردن از علما و اهل معنا و امیدمون به آن روایتی است که فرمود: با ذکر صالحین رحمت خداوند نازل میشه من امشب می‌خوام این درس را بگیرم که هرچیزی درش اَدا و نمایش و ابراز خود باشه ربطی به سیره جوانمردی و فتوّت و فتیان نداره.
گفت:
نه هر که طَرْفِ کُلَه کج نهاد و تُند نشست 

کلاه‌داری و آیینِ سروری داند

هزار نکتهٔ باریک‌تر ز مو این‌جاست

نه هر که سر بتراشد قلندری داند

قلندر واقعی همین شخصیت‌های عزیز بودند.

استاد موسوی مطلق:
البته مواظبت کنیم که بزرگان را چطور نگاه بکنیم

گفت :
مردان خدا ز خاکدان دگرند
مرغان هوا ز آشیان دگرند
منگر تو به بدین  چشم به ایشان کایشان 
فارغ ز دو کون  و در مکان دگرند
عالمی وارسته و اهل جهاد و مبارزه با نفس تو سن ۹۶، ۹۷ سالگی دائماً مراجعه مردم‌ داره و می‌ایستد برای حل مشکلات مردم
روح و رضوان خدا بر همشون باد ببخشید 

دکتر یامین پور:
خیلی ممنونم از بینندگان عزیز سپاسگزارم همراهی کردند، حمد و قل‌هو الله سوره اخلاص یادتون نره، هدیه به روح آیت الله مستجابی و همه علمایی که ذکرشون در این برنامه آمد.

فایل صوتی برنامه تلویزیونی راز را اینجا بشنوید