شرح دعای نهم صحیفه سجادیه _ شماره ۵۵۶ جلسه ۶

شرح دعای نهم صحیفه سجادیه از حجه الاسلام والمسلمین موسوی مطلق
انتشار در روزنامه عصر ایرانیان

دوشنبه 27 فروردین 1403 شماره 4086

جلسه 6

بسم الله الرحمن الرحیم
اللَّهُمَّ وَ إِنَّک مِنَ الضُّعْفِ خَلَقْتَنَا، وَ عَلَی الْوَهْنِ بَنَیتَنَا، وَ مِنْ مَاءٍ مَهِینٍ ابْتَدَأْتَنَا، فَلَا حَوْلَ لَنَا إِلَّا بِقُوَّتِک، وَ لَا قُوَّةَ لَنَا إِلَّا بِعَوْنِک
الهی ما را از مایه ضعف و ناتوانی به وجود آورده‌ای و اساس آفرینش ما را بر سستی نهاده‌ای وآغاز ما را از آبی ناچیز بنا گذاشته‌ای. پس ما را جز به نیروی تو حرکتی و جز به یاری تو قوّتی نیست.
در این فراز به چند نکته مهم اشاره دارد :
۱. ضعف انسان ؛ در آیاتی از قرآن به این موضوع اشاره شده است از جمله :
«اَلُّلهُ الَّذى خَلقَکمْ مِنْ ضعْف ثُمَّ مِنْ بَعْدِ ضعْف قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّة ضعْفاً وَ شَیبَةً یخْلُقُ ما یشاءُ وَ هُوَ الْعَلیمَ الْقَدیرُ».(روم/۵۴)
اوست خدایى که اساس آفرینش شما را بر ضعف قرارداد، آنگاه با روزى مادّى ناتوانى شما را به قدرت مبّدل کرد و باز از قدرت و قوّت به ضعف و سستى پیرى برگرداند، او هر چه بخواهد خلق مى کند، زیرا به همه امور عالم و تواناست.
«یریدُ اللّه أنْ یخَفَّفَ عَنْکمْ وَ خُلِقَ الْاِنْسآنُ ضَعیفاً».(نساء/۲۸)
خداوند (تمام برنامه هائى که براى زندگى دینى و تربیتى شما تنظیم کرده) مى خواهد کار را بر شما آسان نماید، که انسان ناتوان و ضعیف آفریده شده.
«یا أیهَا النّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إنَّ الَّذینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ لَنْ یخْلُقُوا ذُباباً وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَ إنْ یسْلُبْهُمْ الذُّبابُ شَیئاً لایسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطّالِبُ وَ الْمَطْلُوبُ.ما قَدَرُوا اللّهَ حَقَّ قَدْرِه إنَّ اللّهَ لَقَوِىُّ عَزیزٌ».(حج /۷۳و۷۴)اى مردمى که براى جبران خلأ و ضعف خود به بت هاى بیجان پناه برده اید، بدین مثل گوش فرا دارید: این بت هایى که مى خوانید هرگز به آفرینش مگسى قادر نیستند هر چند هر اجتماع کنند، و اگر مگسى چیزى از آنان بگیرد قدرت باز گرفتن آن را ندارند، طالب و مطلوب (بت و بت پرستى) هر دو ناچیز و ناتوانند. مقام خدا و حق حضرت ربّ العزّه را نشناختند، که خداوند ذاتى است بى نهایت توانا و غالبى غیر مغلوب.
۲.سستی بنای آدم .
۳. اشاره به آغاز خلقت از آب بی مقدار و‌پست که به حساب نمی اید ؛چنانچه در قرآن سوره مبارکه مرسلات آمده :أَلَمْ نَخْلُقْكُمْ مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ ؛ آیا شما را از آبی پست و بی مقدار نیافریدیم؟
۴. اشاره به قوت پروردگار ؛ در حکمت ۴۰۴نهج البلاغه از امیرالمومنین پیرامون این بحث سوال شده و حضرت جواب مرحمت فرموده اند :
وَ قَالَ (عليه السلام)، وَ قَدْ سُئِلَ عَنْ مَعْنَى قَوْلِهِمْ "لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ": إِنَّا لَا نَمْلِكُ مَعَ اللَّهِ شَيْئاً، وَ لَا نَمْلِكُ إِلَّا مَا مَلَّكَنَا؛ فَمَتَى مَلَّكَنَا مَا هُوَ أَمْلَكُ بِهِ مِنَّا كَلَّفَنَا، وَ مَتَى أَخَذَهُ مِنَّا وَضَعَ تَكْلِيفَهُ عَنَّا.
هنگاميكه از امام عليه السّلام معنى سخنشان «لا حول و لا قوّة إلّا باللّه» (جنبش و توانائى نيست مگر به اراده خدا) را پرسيدند آن حضرت فرمود:
1- ما با خدا دارنده چيزى نيستيم (شريك نمى باشيم) و دارنده نمى شويم مگر آنچه (اندام و قوى و عقل) را كه ما را دارنده آن گرداند،
2- پس هر گاه ما را بچيزى دارا گردانيد كه او از ما دارنده تر است تكليف نمايد (امر و نهى فرمايد) و هر گاه آن چيز (توانائى بر آن) را از ما گرفت تكليف آنرا از ما برداشته (در باره آن مؤاخذه و باز پرسى نمى نمايد).(ترجمه فیض الاسلام)

منبع