انگیزه نگارش کتاب مایکل کوک آمریکایی

انگیزه نگارش کتاب مایکل کوک آمریکایی
(امربه معروف ونهی از منکر در اندیشه اسلامی)
مایکل کوک در آغاز مقدمه کتابش, حادثه تکان دهنده اى را نقل مى کند که باعث نگارش این کتاب و معرفى نهاد امر به معروف و نهى از منکر, به جامعه غربى شده است. حادثه از این قرار بود: کوک در یکى از روزهاى ماه سپتامبر 1988 در روزنامه اى مى خواند که در ایستگاه قطار شهرى شیکاگو زنى مورد تجاوز قرار مى گیرد; در حالى که آن زن از مردم کمک مى خواهد, همه عابران بى توجه از کنار این صحنه رد مى شوند. از میان ناظران تنها یک نفر براى دستگیرى مجرم با پلیس همکارى مى کند. آنچه در این حادثه مهم است, نه اصل تجاوز, بلکه عکس العمل رهگذران است.
نویسنده کتاب, پس از خواندن این خبر مى اندیشد: (ما به نوعى وظیفه داریم دیگران را از ارتکاب کارهاى ناپسند به همنوعان خود بازداریم), اما به این نتیجه مى رسد که در دنیاى غرب, نامى براى این وظیفه وجود ندارد و تعبیر (امداد) هم از بیان آن نارسا است; ضمن آنکه فرهنگ غرب به تدوین کلى مواردى که باید آن را به کار برد و شرایطى که مى توان این وظیفه را ترک کرد, نپرداخته است. مؤلف اعتراف مى کند: خود در این مورد چیزى نمى دانسته تا اینکه در جریان پژوهش هاى اسلامى خود, از آن آگاه شده, دریافته است اسلام نام و تعالیمى ویژه براى چنین وظیفه اى دارد. این حادثه جرقه اى بود براى اینکه وى این فریضه را موضوع تحقیق و تک نگارى معروف خود قرار دهد.

________________________________________________________________

زندگى و آثار علمى مایکل کوک
مایکل آلن کوک در سال 1940 چشم به جهان گشود. او داراى تابعیت انگلیسى ـ آمریکایى است و تحصیلات خود را از سال 1959 تا 1963 در انگلستان پى گرفت. مدرک کارشناسى ارشدش را با راهنمایى برنارد لویس با پژوهش و نگارش درباره تاریخ جمعیت عثمانى در سده هاى پانزدهم و شانزدهم میلادى به انجام رساند. وى علاوه بر زبان هاى رسمى اروپایى و عربى, زبان هاى فارسى و ترکى را نیز فراگرفت. چندسالى را در مدرسه مطالعات شرقى و افریقایى لندن سرگرم تحقیق و تدریس تاریخ اسلام بود. در سال 1986 به قصد تدریس در دانشگاه پرینستون امریکا, انگلستان را ترک کرد و در حال حاضر استاد دانشگاه پرینستون است.
کوک به دلیل وسعت مطالعات و دانش زبانى و احاطه به منابع اسلامى جدید و قدیم, در میان محققان به عنوان یک اسلام شناس طراز اول شناخته مى شود. از جمله آثار وى مى توان به تاریخ عثمانى (1972), درآمدى بر قرآن, مخالفان نگارش حدیث در آغاز اسلام, ریشه هاى کلام و ده ها عنوان کتاب و مقاله دیگر اشاره کرد; با این حال کتاب امر به معروف و نهى از منکر مهم ترین اثر وى است که پانزده سال زمان براى آن صرف کرده و براى نگارش آن, بیش از دو هزار کتاب و مقاله به زبان هاى مختلف را دیده است که حاصل کار او کتابى در حجم 700 صفحه شده است که 56 صفحه آن را کتابنامه تشکیل مى دهد و براى اولین بار در سال 2000 منتشر گشته است.